Wełna - jak o nią dbać i co z niej uszyć

Wełna cieszy się niezmienną popularnością ze względu na szlachetny, naturalny skład, cenione przez użytkowników właściwości, piękny wygląd i wszechstronne zastosowanie. Pozyskiwana z owiec, lam, kóz, królików czy wielbłądów, zapewnia ciepło, oddychalność, wysoką higroskopijność i trwałość na lata. Poniżej kilka wskazówek co uszyć z tego ponadczasowego materiału i jak dbać o wełnę, aby odzież z niej wykonana służyła przez wiele sezonów.

Kilka słów o właściwościach wełny i jej gatunkach

Wełna może się nieco różnić wyglądem w zależności od pochodzenia, ale to materiał bardzo trwały, ciepły, oddychający i przyjemny w użytkowaniu. Wełna działa jak naturalna klimatyzacja, wyrównuje zarówno temperaturę, jak i wilgotność, a do tego pochłania promienie UV. To produkt bardzo higroskopijny, może wchłonąć do 35% wilgoci, a krople sperlają się zamiast wsiąkać we włókna. Tkanina jest również znana z tego, że prawie się nie gniecie i posiada pewną naturalną elastyczność. Wyroby wełniane są cenione od lat i nie tracą nic ze swojego ponadczasowego uroku i szlachetności.

Najpopularniejsza jest wełna owcza, z której szyje się płaszcze, żakiety i poncza. Ogromnym zainteresowaniem cieszy się wełna merino, pochodząca od rasy owiec merynosów australijskich, hodowanej na terenie Nowej Zelandii. Ten cenny surowiec sprawdza się znakomicie na odzież przeznaczoną do sportów zimowych i wypraw wysokogórskich, ze względu na wyjątkowe właściwości termoizolacyjne.

Z kolei wełna z alpaki, na płaszcze, swetry i ciepłe wdzianka, jest hipoalergiczna, ponieważ, w przeciwieństwie do owczej, nie zawiera lanoliny. Materiał jest niezwykle miękki, przyjemny w dotyku, komfortowo otula, zapewnia ciepło i świetnie dostosowuje się do temperatury ciała – idealnie ogrzewa, a jednocześnie pochłania i oddaje wilgoć.

Wełna czesankowa, przeznaczona do filcowania i przędzenia, to włókno wyczesane, występujące w formie pasowej czesanki i wersji zgrzebnej. Wykorzystuje się ją do efektownych, autorskich projektów, wzorów filcowanych na dzianinowych swetrach, czapkach, beretach czy szalach, a także do wyrobu modnych grubo plecionych koców i narzut.

Musimy też wspomnieć o wełnie parzonej, poddanej specjalnej obróbce termicznej, której specyficzną cechą i ogromną zaletą jest to, że surowo wykończone brzegi nie strzępią się. Ta miękka dzianina prezentuje się bardzo efektownie, ale trzeba pamiętać, że jest mało stabilna, dlatego jeśli planujesz uszyć z niej długi płaszcz, koniecznie sięgnij po dobrej jakości flizelinę, aby materiał się nie rozciągał i ładnie trzymał formę.

Nie sposób pominąć najdroższej wełny świata, czyli kaszmiru. To naturalne włókno pochodzące od kóz hodowanych w Azji, w regionie u podnóża Himalajów, od którego wzięła się nazwa. Ten delikatny materiał jest niesłychanie przyjemny w dotyku, puszysty, lekki i sprężysty. Kaszmir grzeje trzy razy mocniej niż wełna owcza, a do tego ma piękny wygląd, z lekko połyskującą poświatą. Jednak w przypadku swetrów wykonanych z tego włókna, szczególną uwagę trzeba poświęcić pielęgnacji i ochronie przed molami.

Innym typem wełny jest angora, pozyskiwana z królików angorskich. To materiał wyjątkowo puszysty, delikatny w dotyku, miękki i bardzo ciepły. Często jest mylony z moherem, pochodzącym od kóz angorskich. Ten z kolei ma długie włosie, szlachetny połysk i znakomite właściwości termoizolacyjne. Oba gatunki łączy wysoka cena.

Szycie i pielęgnacja wyrobów z wełny

Aby odzież uszyta z wełny służyła długo i bez przykrych niespodzianek, trzeba pamiętać o kilku zasadach i właściwej pielęgnacji. Jeśli planujesz uszyć coś z tego wspaniałego materiału, koniecznie wyprasuj go przed przystąpieniem do krojenia. Najlepiej sprawdzi się parownica, która pozwala pozbyć się zagnieceń w niemal bezkontaktowy sposób. Jeśli używasz żelazka, pamiętaj o podłożeniu bawełnianej ściereczki. Przed szyciem wełna musi wystygnąć.

Do szycia wełny używamy igieł o grubości 80 albo 90 i uniwersalnych nici poliestrowych. Długość ściegu zależy od rodzaju materiału: cienkie tkaniny szyjemy drobnym ściegiem (ok. 2–2,5 mm), grubsze ściegiem długości ok.3 mm.

Czy wiesz, że prawie wszystkie materiały wełniane mają określony kierunek włosa? Kiedy przesuwasz dłonią po powierzchni możesz wyczuć czy runo wkłada się miękko z włosem, czy stawia lekki opór. Przy układaniu wykroju zwróć uwagę na tą kwestię, aby poszczególne elementy łączyły się w odpowiedni sposób. Włos powinien układać się z góry ku dołowi.

Jeśli chodzi o pranie, wyroby wełniane wymagają szczególnej troski. Jeżeli posiadasz odzież wełnianą, najbezpieczniej oddać ją do profesjonalnego czyszczenia. Jeżeli decydujesz się na pranie w warunkach domowych, używaj specjalnych, delikatnych środków piorących i wody o temperaturze 30°C. Mokrą odzież susz starannie rozwieszoną, nigdy bezpośrednio na słońcu. Absolutnie wykluczone jest wyciskanie czy suszenie na grzejniku, bo ubranie może nieodwracalnie stracić formę i zmienić strukturę. Najlepszym rozwiązaniem jest suszenie na płasko w temperaturze pokojowej. Pamiętaj, że klamerki do wieszania prania mogą pozostawić ślady na materiale.

Warto wspomnieć o odpowiednim przechowywaniu wyrobów wełnianych. Płaszcze i marynarki powinno się wieszać na solidnych wieszakach z grubego tworzywa, ale swetry lepiej składać lub rolować, aby nie rozciągały się i nie deformowały pod wpływem własnego ciężaru.

Ostatnia uwaga dotyczącą pielęgnacji wełny nawiązuje do jednego z jej największych wrogów, czyli moli. Pamiętaj, że te uciążliwe owady chętnie żywią się naturalnymi włóknami i służy im wilgoć, dlatego należy regularnie wietrzyć szafę i nie przechowywać wełnianych ubrań ułożonych ciasno jedno przy drugim. Pomagają także saszetki zapachowe, mydełka i aerozole z lawendą, miętą, cytryną, szałwią czy goździkami.

Co uszyć z wełny?

Jeśli zastanawiasz się do czego może posłużyć baza taka jak wełna merino, wełna czesankowa, wełna parzona czy powszechnie występująca wersja z runa owiec, poniżej znajdziesz kilka pomysłów. Mamy nadzieję, że zainspirują Cię do twórczej pracy!

Wełna nadaje się idealnie przede wszystkim na okrycia wierzchnie, czyli płaszcze, poncza, a także żakiety. Materiał o gramaturze 290 - 330 g/m2 będzie prezentował się elegancko, szlachetnie i pięknie, zapewni ciepło i ochronę przed wiatrem, ale zachowa oddychalność i higroskopijność. Niektóre materiały płaszczowe mają domieszkę akrylu czy poliestru, co wpływa na dłuższą żywotność gotowych wyrobów.

Z miękkiego flauszu stworzysz uniwersalny płaszcz, a boucle będzie doskonałą bazą na żakiet w chanelowskim stylu. Wełniana marynarka męska lub klasyczny trencz nigdy nie stracą na aktualności i zawsze będą wyglądać modnie. Jeśli chcesz poznać praktyczne tipy na temat szycia płaszcza z dzianiny wełnianej, koniecznie zajrzyj na naszego bloga. Więcej inspiracji znajdziesz we wpisie o realizacji autorki bloga „Natalia szyje”.

Z cieńszej, miękkiej wełny uszyjesz wygodne spodnie lub ciepłą spódnicę na sezon jesienno-zimowy. Taki dół można z powodzeniem połączyć z satynową koszulą czy welurowym topem i oversizowym żakietem. Wełna nadaje się również na eleganckie kamizelki, zarówno w klasycznej wersji, jak i w nowoczesnej odsłonie.

Z dzianiny wełnianej stworzysz miękki, otulający śpiworek do wózka dla Twojego Malucha. Wełna naprawdę ogrzewa, chroni przed zimnem i wiatrem, a do tego jest oddychająca i przyjemna w dotyku. Wyroby wełniane są trwałe i służą przez wiele sezonów, dlatego warto zainwestować w sprawdzoną jakość.

Wełnę wykorzystasz również do wykonania efektownych dekoracji do wnętrz: poduszek, narzut i kocyków. Szlachetny wygląd, ciepły, naturalny chwyt, mięsistość i miękkość to niepodważalne zalety wełnianych dodatków. Pleciony koc z wełny czesankowej przyjemnie otuli w zimowe wieczory, a poszewki z dzianiny wełnianej dodadzą przytulności każdemu pomieszczeniu.

Czapka do sauny wykonana z wełny ochroni włosy przed negatywnym wpływem wysokiej temperatury i możesz łatwo uszyć ją samodzielnie. Filcowe lub wełniane kapelusiki o formie dzwonka to nieodzowne nakrycia głowy zwłaszcza podczas korzystania z sauny suchej. Czapki z dobrej jakości materiału będą służyły przez długi czas, bez względu na wilgoć i ciepło. W tym przypadku doskonale sprawdzi się wełna owcza.

Z miękkiej wełny można uszyć również wkładki do pieluszek wielorazowego użytku. Są przyjazne dla skóry, miękkie i chłonne. Trzeba jedynie pamiętać, aby je lanolinować, żeby nie przepuszczały wilgoci. Zabieg powinno się powtarzać co 2 miesiące kiedy wełniany otulacz zaczyna przeciekać. Lanolinowanie przywraca włóknom zewnętrzną warstwę ochronną.

Z wełny parzonej uszyjesz wygodny, przejściowy płaszcz o niewykończonych brzegach, szal lub ciekawe wdzianko. Taki model nie wymaga użycia podszewki, ale w przypadku dłuższych okryć warto zastosować flizelinę wysokiej jakości, aby materiał nie rozciągał się pod własnym ciężarem.

Na koniec kilka słów o wełnianych sukienkach z tkaniny lub dzianiny. To absolutna klasyka i must have w garderobie każdej eleganckiej kobiety. Modele w wersji maxi mogą mieć taliowaną lub luźniejszą formę, pasek albo zapięcie na guziki na całej długości. Doskonałą opcją będzie także praktyczna, uniwersalna princeska bez rękawów, do noszenia na koszulę lub dzianinowy golf.

Wełna niejedno ma imię. Mamy nadzieję, że zainspirowaliśmy Cię do szycia z tego szlachetnego, ponadczasowego materiału. Odzież wełniana zawsze wygląda świetnie i ma niepodważalne zalety, które doceni zarówno podążająca za trendami fashionistka, elegancki wielbiciel klasycznej męskiej garderoby, jak i fanka ekologicznych, długowiecznych ubrań.